آنچه در این مطلب خواهید خواند:
تفاوت تومورهای بدخیم با خوش خیم پستان
علائم توده بدخیم پستان
راههای تشخیص
تشخیص با رادیودارو
سرطان سینه، تومور بدخیمی است که از بافتهای سینه شروع میشود و میتواند خانمها و یا آقایان را نیز درگیر کند. معمولا سرطان سینه در مراحل اولیه با علامت و نشانه خاصی همراه نیست اما خود فرد با لمس سینه، متوجه وجود توده خواهد شد. البته در بسیاری از موارد، این تودهها خوش خیم بوده و سرطانی نیستند. هنگامی که شخص در اثر خود آزمایی و یا پزشک در اثر معاینات فیزیکی متوجه وجود تودههایی در بافت پستان شوند، با انجام ماموگرافی و سونوگرافی میتوان بدخیم یا خوش خیم بودن توده را تشخیص داد. اما گاهی اوقات ماموگرافی و سونوگرافی قادر به تشخیص و تمایز بین تومورهای خوش خیم و بدخیم نیستند و در این موقعیت استفاده از تکنیکهای تصویربرداری بهتری مانند اسکنهای هستهای کارآمدتر خواهد بود.
در این مقاله به بررسی علائم و نشانه های تومور بدخیم پستان میپردازیم و در انتها رادیوداروی تشخیصی مناسبی برای این منظور معرفی میکنیم.
تفاوت تومورهای بدخیم با خوش خیم پستان
تفاوت اصلی تومورهای بدخیم با خوش خیم در این است که روند تکثیر سلولها در تومورهای خوش خیم در مرحله مشخصی متوقف میشود ولی در تومورهای بدخیم رشد سلولها به صورت غیر قابل مهار ادامه مییابد. این رشد سلولی در تومورهای بدخیم که همان سرطان است تا جایی ادامه پیدا میکند که در صورت عدم درمان تمامی قسمتهای بدن را تحت تاثیر قرار داده و از کار میاندازد. در مقابل، این اتفاق هرگز در تومورهای خوش خیم نمیافتد.
علائم توده بدخیم پستان
-
وجود توده در پستان: شایعترین علامت سرطان پستان توده بدون درد میباشد، که در حدود 75 درصد موارد توسط خود بیمار به صورت اتفاقی یا در معاینات ماهیانه کشف میشود. توده پستان میتواند خوش خیم یا بدخیم باشد که تشخیص نوع آن توسط پزشک متخصص صورت میگیرد. از مشخصات توده بدخیم پستان میتوان به غیرمتحرک بودن، سفت بودن و بدون درد بودن آن اشاره کرد.
- ترشح از نوک پستان: با وجود اینکه ترشح از نوک پستان معمولا در بیماریهای خوش خیم وجود دارد، به علت احتمال وجود سرطان، بررسی دقیق آن ضروری است. مهمترین انواع ترشحات پستان که از نظر ارزیابی سرطان اهمیت دارند، ترشحات خونی نوک پستان هستند. ترشحات خونی که خود به خود خارج شوند، همراه با توده باشند، از یک پستان و یک مجرا خارج شوند، ارزیابیهای دقیق تری را لازم دارند.
- بزرگ شدن یکی از سینهها: در حالت طبیعی سینهها ممکن است کمی نامتقارن باشند ولی در تودههای بدخیم پستان عدم تقارن بیش از حد معمول است.
- تغییرات پوست پستان: ممکن است فرورفتگیها و یا کشیدگی پوست سینه مشاهده شود. علت این تغییرات، درگیر شدن بافتهای اطراف توده و کوتاه شدن رباطهای نگه دارنده سینه میباشد. لازم به ذکر است تغییرات پوستی مثل “حالت پوست پرتقال، بروز برخی بثورات پوستی همراه با قرمزی، خارش، سوزش و یا تورم” میتوانند نشانه تودههای خوش خیم نیز باشند.
-
تغییرات نوک پستان: تغییرات نوک پستان از علائم شایع در سرطان پستان میباشد. این تغییرات شامل موارد زیر میباشد:
تورفتگی و یا چرخش نوک سینه به سمت داخل
تفاوت رنگ نوک سینهها
پوسته پوسته شدن همراه با خارش در نوک سینه
-
بزرگ شدن غدد لنفاوی در زیر بغل: شایع ترین محل تهاجم تودههای بدخیم پستان به غدد لنفاوی زیر بغل میباشد. البته تهاجم به غدد لنفاوی زیر بغل در سرطان سایر اعضای بدن مثل ریهها، تخمدانها، کبد، کلیه و معده نیز میتواند ایجاد شود، ولی سرطان پستان شایع ترین علت برای تهاجم به این غدد است.
راههای تشخیص
-
ماموگرافی: تست تشخیصی است که ماهیت توده را مشخص میکند. اما از آنجایی که میتواند نتایج کاذبی را به همراه داشته باشد، تستهای تشخیصی دیگری نیز انجام خواهد شد.
- اولتراسوند: این تست تصاویری از داخل بافت سینه را در اختیار پزشک قرار میدهد و نشان میدهد که توده سرطانی است یا غیر سرطانی.
-
بیوپسی: روشی قطعی برای تشخیص سرطانی بودن توده است. جهت انجام این تست، نمونه کوچکی از بافت سینه گرفته میشود و جهت بررسیهای بیشتر به آزمایشگاه ارسال خواهد شد.
تشخیص با رادیودارو
اگرچه روشهای فوق معمولاً برای دستیابی به این هدف مفید واقع میشود، امّا نمیتوان کاستیهای آن را در مواردی همچون تصویربرداری از بیماران دارای ایمپلنت سینه، عود پس از جراحی یا بافت متراکم پستان نادیده گرفت. بنابراین، معرفی روشهای مؤثری که تصویربرداری بهتر از سرطان پستان را میسر سازد، یکی از دغدغههای عمده محققان و پزشکان شاغل در این زمینه است. در میان تکنیکهای تصویربرداری موجود، تصویربرداری هستهای که تفاوتهای فیزیولوژیکی سلولهای سرطانی را در مقایسه با سلولهای طبیعی مورد هدف قرار میدهد، مانند سطح بیان گیرنده، سرعت متابولیسم، رگزایی و غیره، به عنوان بهترین ابزار برای تحقیق و توسعه در این زمینه شناخته میشود. از این رو، علاقه زیادی به توسعه ردیابهای رادیویی جدید که میتوانند در بهبود تصویربرداری از سرطان پستان اولیه کمک کننده باشند، وجود دارد. به عنوان مثال، بیان گیرندههای GRP در سرطانهای انسانی مانند سرطان پروستات و پستان گزارش شده است. بومبزین (BN) یک تترادکاپپتید است که اولین بار از پوست قورباغه درختی گرفته شده است و گیرندههای پپتیدی آزادکننده گاسترین(GRP) (گاسترین یک هورمون پپتیدی است که باعث تحریک ترشح اسید معده و تحریک رشد مخاط معده میشود.) با میل ترکیبی بالا را به طور اختصاصی مورد هدف قرار میدهد.
تشخیص با رادیوداروی حاصل از نشاندارسازی کیت رادیودارویی تشخیصی پارس-بومبزین و رادیوایزوتوپ Tc-99m ، یکی از بهترین روشهای تمایز سرطان خوش خیم از بدخیم سینه است و روشی ایمن، سریع و دقیقتری نسبت به سایر روشها میباشد.