بر اساس ارائه‌ای در نشست انجمن پزشکی هسته‌ای و تصویربرداری مولکولی (SNMMI) در ونکوور، کانادا، اسکنرهای دیجیتال جدید PET/CT کل بدن، می‌توانند عملکرد بالینی در پزشکی هسته‌ای را به ویژه برای کودکان به طور چشمگیری بهبود بخشند.

در درجه اول، محققان در حال بررسی این موضوع هستند که آیا این اسکنرهای جدید می‌توانند با تسریع فرایند تصویربرداری به کاهش استفاده از آرام بخش در کودکان و همچنین کاهش پرتوگیری آنها به‌واسطه استفاده از دوز کمتری از رادیوداروی FDG، کمک کنند یا خیر.

برای این منظور، گروهی در بیمارستان کودکان سینسیناتی در اوهایو، تأثیر کوتاه تر شدن زمان تصویربرداری کل بدن FDG PET/CT را در کودکان و نوجوانان مبتلا به سرطان بررسی کردند.

دکتر ویلنیوس آلوز، محقق رادیولوژی، گفت: «ما می‌دانیم که با کاهش زمان قرار گیری روی تخت، می‌توانیم نیاز به آرام بخش را کاهش دهیم، که این امر به لحاظ رویه‌های مراقبتی کودکان بسیار حائز اهمیت خواهد بود.»

بر اساس استاندارد فعلی مراقبت، تصاویر بالینی PET/CT کل بدن معمولاً در بیماران خردسال با 90 ثانیه تصویربرداری در هر موقعیت تخت به دست می‌آید. با توجه به اینکه تصویربرداری در موقعیت‌های متفاوت قرارگیری تخت مورد نیاز است، اسکن PET/CT می‌تواند تا 30 دقیقه زمان نیاز داشته باشد.

طولانی شدن فرایند تصویربرداری می‌تواند سبب ناراحتی و اضطراب بیمار و همچنین کیفیت پایین تصویر به دلیل حرکت بیمار شود. بنابراین، پزشکان ناچار به تجویز آرام بخش برای اطفال خواهند بود، که خود می‌تواند با عوارض جانبی همراه باشد.

تسریع زمان اسکن

در این مطالعه، آلوز و همکارانش از یک روش محاسباتی که در مطالعات پیشین ارائه شده بود، برای پردازش مجدد داده‌های خام از تصاویر 90 ثانیه‌ای که از 27 کودک بیمار مبتلا به تومور با استفاده از یکی از جدیدترین اسکنرهای دیجیتال PET تمام بدن موجود در بازار به دست آمده بود، استفاده کردند.

محققان “نرخ شمارش” اسکنر (تعداد انتشار ایزوتوپ رادیواکتیو F-18 ثبت شده در هر ثانیه توسط اسکنر (شمارش تعداد پرتوهای گاما حاصل از پدیده نابودی زوج پوزیترون ساطع شده توسط F-18 و الکترون، توسط اسکنر در هر ثانیه)) را به صورت معکوس به ماشین آموزش دادند تا بتواند نتایج کاهش زمان تصویربرداری در هر موقعیت تخت را در 60، 55، 50، 45، 40 و 30 ثانیه، شبیه سازی کند.

در مجموع، تعداد 189 تصویر بدست آمد که این تصاویر به طور مستقل و تصادفی توسط سه رادیولوژیست اطفال با تجربه در زمینه پزشکی هسته‌ای اطفال، امتیازدهی شدند. این متخصصان به هر یک از تصاویر بر اساس میزان نمایان بودن ضایعه، نمایان بودن ساختارهای طبیعی و کیفیت کلی تصویر، امتیاز دادند.

آلوز گفت: «نتایج نشان از آن دارد که در مقایسه با تصویربرداری 90 ثانیه‌ای، تفاوت معنی داری در امتیاز نمایان بودن ضایعه در 40 ثانیه یا کمتر، و نیز امتیاز نمایان بودن ساختارهای طبیعی و کیفیت کلی تصویر در 45 ثانیه یا کمتر و نویز تصویر در 55 ثانیه یا کمتر وجود دارد.»

وی افزود: «در نهایت، زمان تصویربرداری 60 ثانیه در هر موقعیت تخت، تأثیر قابل توجهی بر کیفیت تصویر نداشت. در حالیکه همین میزان کاهش مدت تصویربرداری می تواند تأثیر قابل توجهی در مراقبت‌های بالینی اطفال داشته باشد.»

آلوز در پایان نتیجه گیری کرد: «ما معتقدیم که اکنون انجام مطالعات آینده ‌نگر به منظور تعیین کمترین زمان یا دوز دریافتی لازم، با استفاده از محصولات فروشندگان مختلف و در میان جمعیت‌های خاص، ضروری است.»

کیفیت کافی تصویر

در مطالعه دیگری که در نشست SNMMI 2022 ارائه شد، یک گروه چینی در مرکز سرطان دانشگاه سان یات سن، در گوانگژو، اثرات استفاده از PET/CT دیجیتال تمام بدن بر کیفیت تصویر و تشخیص ضایعه در بیماران مبتلا به سرطان های دوران کودکی، با استفاده از نیمی از دوز استاندارد FDG را بررسی کردند.

دکتر ونکی چن و همکارانش نتایج را روی 100 کودک مبتلا به سرطان که بین ماه مِی و دسامبر 2021 تحت تصویربرداری PET/CT FDG کل بدن با استفاده از نصف دوز 1.85 مگابکرل به ازای هر کیلوگرم قرار گرفته بودند، مطالعه کردند. تصویربرداری از این بیماران با زمان های 600 ثانیه یا 20 دقیقه انجام شده بود.

سپس این گروه، تصویربرداری PET/CT کل بدن را با دوز پایین انجام دادند و آنها را به صورت گروه‌های 300 ثانیه‌ای، 180 ثانیه‌ای، 60 ثانیه‌ای، 40 ثانیه‌ای و 20 ثانیه‌ای تقسیم کردند تا بتوانند با کوتاه کردن داده‌های PET در حالت لیستی، تصاویر با دوز پایین F-18 FDG با اکتیویته بین 0.06 و 0.93 مگابکرل بر کیلوگرم را شبیه سازی کنند.

این تیم دریافتند که امتیاز کیفیت تصویر در تصاویر 20 ثانیه‌ای PET/CT از کل بدن به ‌طور قابل ‌توجهی پایین‌تر بود، اما کیفیت کافی تصویر و مشخص بودن ضایعه را می ‌توان در سایر تصاویر حفظ کرد.

چن توضیح داد که به طور ویژه، نویسندگان این مطالعه دریافتند که تصاویر تولید شده با زمان تصویربرداری 60 ثانیه با کاهش دوز 0.185 مگابکرل بر کیلوگرم F-18-FDG، شناسایی 100 درصد ضایعات سرطانی را در بیماران ممکن می‌سازد.

همچنین، چن نتیجه گیری کرد: «PET/CT کل بدن با نیم_دوز F-18-FDG عملکرد خوبی را در کودکان مبتلا به سرطان نشان داد، به طوریکه کیفیت مکفی تصویر و واضح بودن ضایعه را تضمین  می‌کرد.»

منبع: Aunt Minnie