سرطان پروستات پس از سرطان ریه دومین سرطان شایع در میان مردان در سراسر جهان است و بار قابل توجهی را بر سیستمهای بهداشتی در سطح جهان تحمیل میکند. از این رو، مرحلهبندی دقیق موارد تازه تشخیص داده شده برای مدیریت بیماری، بسیار مهم است. با این حال، تکنیکهای مرحلهبندی مرسوم مانند توموگرافی کامپیوتری (CT) و تصویربرداری سینتیگرافی استخوان برای تشخیص زودهنگام و یا حجمهای کوچک بیماری، از حساسیت کافی برخوردار نیستند.
ردیابهای رادیویی اختصاصی پروستات با اتصال به آنتی ژن غشائی اختصاصی پروستات (PSMA)، یک گلیکوپروتئین تراغشائی نوع II که به شدت در سلولهای سرطانی پروستات بیان میشود، تصویربرداری و تشخیص سرطان پروستات را متحول کردهاند.
برای مرحلهبندی سرطان پروستات، میتوان از PSMA PET/CT استفاده کرد. این تکنیک تصویربرداری از حساسیت و دقت تشخیصی بالاتری نسبت به تصویربرداریهای مرسوم مانند CT و اسکن استخوان، برخوردار است.
PSMA PET/CT برای مراحل ابتدایی سرطان پروستات حساسیت بالاتری نسبت به سایر روشها دارد. هچنین با در نظر گرفتن عود بیوشیمیایی، میتوان ادعا کرد که PSMA PET/CT نرخ تشخیص بیماری بالاتری نسبت به کولین PET/CT و mpMRI دارا است.
PSMA را میتوان با گالیوم-68 (Ga-68) و فلوئور-18 (F-18) برای تصویربرداری تشخیصی نشاندار کرد. در حال حاضر Ga-68-PSMA پرمصرفترین رادیودارو برای تصویربرداری سرطان پروستات است. با این حال، ترکیبات نشاندار شده با Ga-68 دارای محدودیتهای هزینهای و لجستیکی برای اسکن حجم زیادی از بیماران هستند، که همین امر موجبات توسعه ردیابهای رادیویی PSMA نشاندارشده بوسیله F-18 را فراهم میآورد.
مزایای ردیابهای رادیویی نشاندار شده با F-18 عبارتند از: نیمه عمر بیشتر (110 دقیقه در مقابل 68 دقیقه برای Ga-68) و امکان تولید سیکلوترونی، تسهیل در تولید و توزیع متمرکز سبب کاهش هزینهها میشود و همینطور انرژی پوزیترونی کمتر F-18 در مقایسه با Ga-68، منجر به وضوح فضایی ذاتی بهتر میشود. دفع کلیوی حداقلی رادیوداروی F-18-PSMA نسبت بهGa-68-PSMA یک مزیت ویژه برای آن محسوب میشود. مطالعات اولیه نشان داده است که F-18-PSMA PET/CT کارایی بسیار خوبی در تشخیص بیماری در حد قابل مقایسه با Ga-68-PSMA PET/CT و یا حتی برتر از آن دارد.
در بحث بالینی، ابزارهای طبقهبندی خطر مانند دستهبندی D’Amico برای سرطان پروستات و نوموگرام پیش از جراحی رادیکال پروستات مربوط به مرکز سرطان مموریال اسلون–کترینگ، از سطح آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA)، امتیاز گلیسون و مرحله بالینی برای طبقهبندی بیماران به دستههای کم خطر، خطر متوسط یا پرخطر به منظور تشخیص و مدیریت بهتر بیماری، بهره میبرند. انجمن اورولوژی اروپا (EAU)، طبقه بندی خطر انجام شده توسط D’Amico را پذیرفته است. تاکنون، چندین مطالعه ارتباط بین پیش آگهیهای عوامل خطر مانند سطح PSA و امتیاز گلیسون را با وسعت بیماری متاستاتیک و SUVmax تومور اولیه با استفاده از تصویربرداری Ga-68-PSMA PET/CT نشان دادهاند. با این حال، این همبستگی در مورد تصویربرداریF-18-PSMA PET/CT هنوز تایید نشده است.
منبع: ejnmmires