نوموگرام رادیومیک F-18-FDG PET/CT، که اخیراً توسعه یافته و تایید شده است، میتواند به عنوان روشی برای تمیز دادن نوروبلاستوما پرخطر از نوع غیرپرخطر آن مورد استفاده قرار گیرد. بکارگیری روشهای داده کاوی و یادگیری ماشین با علوم رایانه در استخراج ویژگیهای کمّی تصویر برای بهبود فرآیند تشخیص، پیش آگهی، پیش بینی و پاسخ به درمان سرطانها با واژه رادیومیک (رادیومیکس) شناخته میشود و نوموگرام به نموداری که به منظور محاسبه جواب های تقریبی معادلات استفاده میشود، اتلاق میگردد.
نوروبلاستوما نوعی سرطان است که از سلولهای عصبی نابالغ موجود در نقاط مختلف بدن ایجاد میشود. نوروبلاستوما معمولاً در داخل و اطراف غدد آدرنال (فوقکلیه) که منشأ یکسانی با سلولهای عصبی دارند و بر روی کلیهها واقع شدهاند، به وجود میآید. البته این سرطان میتواند در سایر بخشهای شکم و در سینه، گردن و نزدیک نخاع (که دستههایی از سلولهای عصبی وجود دارند) هم ایجاد شود.
نوروبلاستوما معمولاً کودکان ۵ سال و پایینتر را درگیر میکند، البته در موارد نادر ممکن است در سایر کودکان هم دیده شود. بعضی از انواع نوروبلاستوما خودبهخود برطرف میشوند؛ برطرف شدن انواع دیگر آن هم ممکن است مستلزم درمانهای متعدد باشد.
پیش آگهیهای نوروبلاستوما در میان بیماران بسیار متفاوت است، برخی از آنها اصلاً نیازی به درمان ندارند، در حالی که در برخی دیگر از بیماران، متاستازها به صورت گسترده بیمار را درگیر میکنند و در نتیجه نرخ بقا کاهش مییابد. سیستمهای طبقه بندی خطر، مانند سیستم بین المللی مرحله بندی نوروبلاستوما (INSS) وجود دارند، اما استفاده از آنها با محدودیتهایی همراه است چرا که اغلب مستلزم جراحی یا روشهای تهاجمی هستند.
به همین دلیل، متخصصان به دنبال تجزیه و تحلیل نقش بالقوه رادیومیکها به عنوان روشی کمتر تهاجمی برای شناسایی نوع پرخطر بیماری در بیماران بودند. محققان این مطالعه توضیح دادند که طبقه بندی خطر میتواند در تصمیم گیریهای بالینی کمک کننده بوده و در نتیجه نتایج را برای بیماران بهبود بخشد.
به گفته جیگانگ یانگ نویسنده مسئول از بخش پزشکی هستهای در بیمارستان دوستی پکن و همکارانش «رادیومیک نه تنها امکان ارزیابی شکل تومور، شامل حجم، اندازه، و مساحت را فراهم میآورد بلکه همچنین میتواند ویژگیهای تصویری، مانند الگوها و توزیع شدت را مشخص نماید». یانگ افزود: «تاکنون رادیومیک به طور گسترده در تجزیه و تحلیل ضایعات پاتولوژیک و نیز به منظور طبقهبندی خطر در تومورهای مختلف، استفاده شده است.»
به منظور توسعه نوموگرام، محققان فاکتورهای بالینی و امتیاز رادیومیک (Rad Score) را در نظر گرفتند. هفت ویژگی از تصاویر F-18-FDG PET/CT به منظور ساخت الگویی بدست آمد که در تصویربرداری از 139 بیمار با توجه به سیستم مرحله بندی بین المللی خطر نوروبلاستوما (INRGSS)، مورد استفاده قرار گرفت.
از ترکیب فاکتورهای سن در هنگام تشخیص، مرحله INRG، انولاز اختصاصی نورون (NSE) و امتیاز Rad، به منظور تشخیص تومورهای پرخطر از نوع غیر پرخطر آن، استفاده شد. هر یک از این فاکتورهای بالینی به عنوان یک عامل مستقل برای پیش بینی خطر در نظر گرفته شد.
تجزیه و تحلیل منحنی تصمیم گیری نشان داد که نوموگرام از نظر بالینی مفیدتر از مدل بالینی یا امتیاز Rad به تنهایی است.
این اولین نوموگرام رادیومیک است که برای طبقه بندی خطر نوروبلاستوما با استفاده از تصویربرداری F-18-FDG PET/CT توسعه یافته است. محققان این پروژه معتقدند که استفاده از آن میتواند به بیماران و پزشکان در تصمیم گیری در مورد درمان با ارائه اطلاعات دقیق تومور به روشی غیرتهاجمی کمک کند.
به گفته نویسندگان این مقاله: «این روش به عنوان یک رهیافت کمّی غیر تهاجمی، میتواند در پیگیری و مدیریت بالینی بیماری کمک کننده بوده و در درمان اختصاصی و دقیق نوروبلاستوما مفید واقع شود.»
منبع: Health Imaging