برای تشخیص بیماری‌های عفونی، از روشهای تشخیصی in-vivo  و in-vitro پرتویی استفاده می شود. روش‌های in-vivo (درون تنی) امکان تصویربرداری از موجودات زنده را فراهم می‌کنند و برای تشخیص بیماری‌هایی مانند سل یا استئومیلیت مورد استفاده قرار می‌گیرند. از روش‌های  in-vitro(برون تنی)، برای تشخیص بیماری‌هایی مانند مالاریا، ابولا یا ایدز استفاده می‌شود، که برای این منظور از لوله‌های آزمایشگاهی یا ظرف‌های کشت استفاده می‌شود.

 

سالانه 13 میلیون نفر در سراسر جهان بر اثر بیماری‌های عفونی می‌میرند که بیشتر آنها در کشورهای در حال توسعه هستند. ویروس HIV، سل و مالاریا شایع‌ترین و قابل توجه‌ترین این بیماری‌ها هستند. در سطح جهان، در مجموع 36.9 میلیون نفر با HIV زندگی می‌کنند، که دو میلیون نفر آن، تنها در سال 2014 آلوده شده اند. سل با 11 درصد مرگ و میرها دومین قاتل بزرگ حاصل از یک ارگانیسم عفونی است. حدود 1.5 میلیون نفر در سال 2013 بر اثر این بیماری جان خود را از دست دادند، در حالی که مالاریا نیز در درجه بعدی، 198 میلیون نفر را آلوده و 584000 نفر را در همان سال از بین برد. مهاجرت از کشورهای کم درآمد به کشورهای با درآمد بیشتر، و همچنین احتمال عفونت همزمان با HIV و ایجاد سویه‌های مقاوم به دارو در بیماری سل، این مسئله را بیشتر تشدید می‌کند. به طور کلی هزینه‌های مراقبت‌های بهداشتی جهانی ناشی از عفونت‌های تنفسی (از جمله ذات الریه)، ایدز و مالاریا بیش از 34 میلیارد دلار است که در رتبه سوم پس از سرطان و بیماری‌های قلبی قرار دارد.

 

چگونه پزشکی هسته‌ای به تشخیص بیماری‌های عفونی کمک می‌کند؟

هر دو روش تصویربرداری in-vivo (درون تنی) و روش in-vitro (برون تنی) بخشی از مجموعه ابزار پزشکی هسته‌ای برای تشخیص بیماری‌های عفونی هستند. تکنیک‌های in-vitro شامل تصویربرداری و تست‌های آزمایشگاهی مولکولی به شناسایی عفونت‌ها و کنترل مقاومت دارویی کمک می‌کند.

با این حال، روش‌های in vivo مانند نشاندارسازی رادیویی سلول‌های سفید خون هنوز هم روش استاندارد طلایی برای تشخیص عفونت است. این روش مبتنی بر خاصیت لکوسیت‌ها (گلبول‌های سفید خون) برای حرکت به سوی مناطق آلوده با هدف از بین بردن باکتری‌ها است. در این روش، نمونه‌ای از گلبول‌های سفید خون با رادیوایزوتوپ دارویی Tc-99m نشاندار شده و مجدداً به بیمار تزریق می‌شود. تصویربرداری از مناطقی از بدن که سلول‌ها در آن پخش می‌شوند – حرکتی به نام جذب کانونی – امکان شناسایی مناطق آلوده را فراهم می‌کند.  مطالعات پزشکی هسته‌ای و تصویربرداری MRI در تشخیص و پیگیری بیماری‌های مختلف مانند استئومیلیت (عفونت‌های استخوان که ممکن است کل ساختار تا مغز استخوان را درگیر کند)،  همچنین تب‌هایی با منشا ناشناخته و پروتزهای عروقی آلوده، استفاده می‌شود. مورد آخر مربوط به آلودگی های باکتریایی است که ممکن است در حین انجام عملیات جایگزینی یا بایپس رگ‌های خونی آسیب دیده یا به هنگام پیوند، اتفاق بیافتد.

همه این عفونت‌ها که شرایط پزشکی بسیار چالش برانگیزی را پدید می‌آورند، می‌توانند ناشی از باکتری‌های منتقل شده از یک مکان دور بوسیله جریان خون باشند و بطور مثال ممکن است مستقیماً از یک جراحت، از مجاورت یک کانون عفونت یا یک سِپسیس(گندخونی) بعد از عمل جراحی، منشاء گرفته باشد.

تشخیص استئومیلیت همیشه آسان نیست و  اغلب از روشهای رادیونوکلئیدی به عنوان بخشی از فرایند تشخیصی، کمک گرفته می شود.

توموگرافی انتشار پوزیترون (PET) نیز می‌تواند در تشخیص انواع مختلفی از عفونت‌ها با اطمینان نسبتاً بالا نقش مهمی داشته باشد، به عنوان مثال واسکولیت رگ‌های بزرگ، عفونت‌های شکمی مانند بیماری التهابی روده و عفونت قفسه سینه و بافت نرم.

کیت رادیودارویی تشخیصی پارس-یو.بی.آی

کیت رادیودارویی تشخیصی پارس-ام.دی.پی

کیت رادیودارویی تشخیصی پارس-آر.بی.سی

 

منبع: iaea