ssdl آزمایشگاه دزیمتری استاندارد ثانویه
آزمايشگاه SSDL پارس ایزوتوپ به عنوان یک مرکز معتبر در زمینه كاليبراسيون دستگاه‌های سنجش پرتو بوده و دزيمتري دستگاه‌هاي پرتو درماني و كاليبراسيون دستگاه‌هاي سنجش اكتيويته (دز-کالیبراتور) در مراكز پزشكي هسته‌‎ای كشور را تحت پوشش قرار داده است.

آزمایشگاه دزیمتری استاندارد ثانویه

پرتوهای يون‌ساز در زمينه‌های مختلف پزشكی، كشاورزی، صنعتی و آموزشی كاربردهای بسیاری دارند. هم ‌اكنون منابع گوناگون پرتوها يون‌ساز، نظير چشمه‌های راديواكتيو، دستگاه‌های مولد پرتو ايكس و شتابدهنده‌های ذرات به طور گسترده‌ای در حوزه‌های ياد شده به كار می‌روند. به منظور اندازه‌گیری خروجی دستگاه‌های مولّد پرتو، از دزیمترهای سنجش پرتو استفاده می‌شود. دزیمترها به طور کلی باید از دو مشخصه صحّت و دقّت در خوانش پاسخ دزیمتری برخوردار باشند. دقت دزیمتری مربوط به دستگاه دزیمتر و کارخانه سازنده آن بوده در حالی که صحّت نتایج دزیمتری بایستی توسط یک مرجع استاندارد تایید شده و در اصطلاح علمی، دزیمتر سنجش پرتو بایستی کالیبره شود. بدین منظور مراکزی با نام آزمایشگاه‌های دزیمتری استاندارد وجود دارند. این آزمایشگاه‌ها در دو سطح آزمایشگاه دزیمتری استاندارد اولیه (Primary Standard Dosimetry Laboratory) و آزمایشگاه دزیمتری استاندارد ثانویه (Secondary Standard Dosimetry Laboratory) فعالیت می‎‌کنند. آزمایشگاه SSDL پارس ایزوتوپ عضو شبكه بين‌المللی SSDL های جهان تحت عنوانSSDLs of Network WHO/IAEA  است.

آزمایشگاه دزیمتری استاندارد ثانویه پارس ایزوتوپ یا همان SSDL در سال 1370 در «مرکز تحقیقات کشاورزی و پزشکی هسته‌ای کرج» که امروزه «مرکز تحقیقات سلامت و کشاورزی البرز» نامیده می‎‌شود مورد بهره‌برداری قرار گرفت. آزمایشگاه SSDL یکی از اعضای شبکه بین‌المللی آزمایشگاه‌های دزیمتری استاندارد ثانویه است. این شبکه با مشارکت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی IAEA و سازمان بهداشت جهانی WHO در سال 1976 تأسیس شد. آزمايشگاه دزيمتری آژانس نقش آزمايشگاه دزيمتری ما در را در اين شبكه به عهده دارد و با آزمايشگاه‌های دزيمتری استاندارد اوليه و مركز بين‌المللي اوزان و مقادير (BIPM) در ارتباط است. آزمایشگاه‌های SSDL در سراسر دنیا به عنوان پل ارتباطی بین آزمایشگاه‌های دزیمتری استاندارد اولیه و کاربران پرتوهای یونساز عمل می‌نمایند. با توسعه و کاربرد روزافزون پرتوهای یونساز در رشته‌های مختلف علوم و صنعت و پزشکی، آزمایشگاه‌های دزیمتری استاندارد اولیه نمی‌‎توانستند جواب‌گوی حجم وسیع درخواست‌های کاربران پرتوهای یونساز باشند؛ از این رو وظیفه خدمات‎‌دهی در امور دزیمتری پرتوهای یونساز و کالیبراسیون دزیمترهای متنوع مورد استفاده در محیط‌های کار با پرتو، به آزمایشگاه‌های دزیمتری استاندارد ثانویه سپرده شده و آزمایشگاه‌های دزیمتری استاندارد اولیه بیشتر به تحقیق در روش‌های اندازه‌گیری و بهبود دقت و درستی در امر اندازه‌گیری می‌‎پردازند.

آزمایشگاه SSDL پارس ایزوتوپ واقع در مرکز تحقیقات سلامت و کشاورزی البرز مطابق با استانداردهای بین المللی تأسیس شده و با تأیید آژانس بین المللی انرژی اتمی، به عنوان آزمایشگاه مرجع کالیبراسیون و دزیمتری استاندارد ملی پذیرفته شده است و توانسته تا به حال دقت خود را در زمینه دزیمتری استاندارد و کالیبراسیون در سطح بین المللی حفظ نماید.

ssdl
ssdl

بخش‌ها

آزمایشـگاه دزیمتـری اسـتاندارد ثانویـه پارس ایزوتوپ شـامل بخش‌هـای زیـر اسـت:

1 – آزمایشــگاه کالیبراســیون و دزیمتــری ســطح درمانــی

2 -آزمایشگاه پزشکی هسته‌ای و براکی‌تراپی

3 -آزمایشگاه کالیبراسیون سطح حفاظتی

4 -آزمایشگاه دزیمتری نوترون

5 -آزمایشگاه الکترونیک هسته‌ای

رسالت آزمایشگاه دزیمتری استاندارد ثانویه پارس ایزوتوپ

آزمايشگاه SSDL پارس ایزوتوپ به عنوان یک مرکز معتبر در زمینه كاليبراسيون دستگاه‌های سنجش پرتو بوده و دزيمتری دستگاه‌های پرتودرمانی و كاليبراسيون دستگاه‌های سنجش اكتيويته (دز-کالیبراتور) در مراكز پزشكی هسته‌ای كشور را تحت پوشش قرار داده است. رسالت آزمایشگاه دزیمتری استاندارد ثانویه پارس ایزوتوپ، ارائه خدمات دزیمتری و کالیبراسیون با کیفیت مطلوب و مطابق با استانداردهای بین‌المللی به کاربران پرتوهای یونساز می‎‌باشد. این آزمایشگاه عهده‌‎دار تأمین میدان‌های پرتویی کالیبره بوده و همواره به عنوان مرجعی براي کالیبراسیون آزمایشگاه‌های دزیمتری است. همچنین اعتباربخشی به مراکز پرتودهی استاندارد به منظور راه‌اندازي سیستم‌های پرتودهی، براي اولین بار و با تأسیس آزمایشگاه‌های پرتویی در ایران، توسط این مجموعه صورت می‌گیرد.

تولیدات آزمایشگاه دزیمتری استاندارد ثانویه پارس ایزوتوپ

آزمایشگاه دزیمتری استاندارد ثانویه پارس ایزوتوپ در راستای طراحی و ساخت دستگاه‎‌های اندازه‌‎گیری و پایش پرتوها، دستگاه‌‎ها و محصولات با کیفیتی طراحی و تولید کرده است. تعدادی از این دستگاه‌‎ها، به فاز تولید رسیده و به مراکز پرتویی زیادی در سطح کشور عرضه شده است. از این دست می‎توان به دستگاه مانیتورینگ محیطی پرتوهای یونساز با نام تجاری  ARM-1500 و دستگاه اندازه‎‌گیری پرتوزایی رادیوداروها یا همان دز-کالیبراتور با نام RAMS-88 اشاره نمود.

برخی از فعالیت‌‎های آزمایشگاه SSDL شامل موارد زیر است:

– سنجه‌بندی یا كاليبراسيون انواع دستگاه‌های سنجش پرتوهای ايكس، گاما و بتا در سطوح حفاظتی و درمانی شامل دزیمترهای فردی (دزیمتر فردی دیجیتال، دزیمتر قلمی و …) و دزیمترهای محیطی (پایشگر محیطی، آلودگی‌سنج و …) و صدور گواهينامه كاليبراسيون.

– دزيمتری استاندارد دستگاه‌های پرتودرمانی (دستگاه‌های مولد اشعه ايكس سطحی و نيمه‌عمقی، دستگاه‌های پرتودرمانی كبالت 60 و شتابدهنده‌های خطی درمانی) بر اساس دستورالعمل‌های بين‌المللی دزيمتری.

– کالیبراسیون چشمه‌های براکی تراپی مراکز پرتودرمانی.

– انجام تست‌های كنترل كيفی دستگاه‌های پرتودرمانی.

– انجام تست‌های عملکرد پرتویی و کالیبراسیون دستگاه‌های سنجش پرتو فردی و محیطی و نیز انجام تست‌های کنترل کیفی دستگاه‌های پرتودرمانی.

– كاليبراسيون دستگاه‌های سنجش اكتيويته(دز-كاليبراتور)در مراكز پزشكی هسته‌ای كشور.

– طراحی و ساخت دستگاه‌ها و ماژول‌های هسته‌ای.

– تحقیقات در خصوص دزیمتری تشخیصی و درمانی.

– طراحی و ساخت سیستم‌های اندازه‌گیری اکتیویته چشمه‌های رادیواکتیو و رادیوداروها.

فهرست