هنگامی که سرطان گسترش می‌یابد

آنچه در این مطلب خواهید خواند:

سرطان متاستاتیک چیست؟

سرطان چگونه گسترش می­یابد؟

سرطان در کجا گسترش مییابد؟

علائم سرطان متاستاتیک چه هستند؟

روش‌های درمان سرطان متاستاتیک کدامند؟

زمانی که سرطان متاستاتیک دیگر قابل کنترل نیست، چه باید کرد؟

 

سرطان متاستاتیک چیست؟

سرطانی که از مکانی که شروع شده و به قسمت­های دورتر بدن گسترش می­یابد، سرطان متاستاتیک نامیده می­شود. سرطان متاستاتیک، برای بسیاری از انواع سرطان، مرحله چهارم (IV) سرطان نیز نامیده می­شود. در حقیقت، فرآیندی که طی آن سلول­های سرطانی به سایر قسمت­های بدن گسترش می­یابند، متاستاز نامیده می­شود. سلول‌های سرطانی متاستاتیک وقتی زیر میکروسکوپ مشاهده می‌شوند و به روش‌های دیگر مورد آزمایش قرار می‌گیرند، ویژگی‌هایی مانند سرطان اولیه را نشان می­دهند و نه مانند سلول‌های مکانی که سرطان متاستاتیک یافت شده است. این­گونه است که پزشکان می­توانند تشخیص دهند که این سرطان است که از قسمت دیگری از بدن گسترش یافته است.

سرطان متاستاتیک نام همان نام سرطان اولیه را خواهد داشت. به عنوان مثال، سرطان سینه که به ریه گسترش می­یابد، سرطان سینه متاستاتیک نامیده می­شود، نه سرطان ریه. و تحت عنوان سرطان سینه مرحله IV درمان می­شود، نه به عنوان سرطان ریه.

گاهی اوقات زمانی که سرطان متاستاتیک برای فردی تشخیص داده می­شود، پزشکان نمی­توانند بگویند که از کجا شروع شده است. این نوع سرطان، سرطان با منشاء اولیه ناشناخته یا CUP نامیده می­شود.

 

سرطان چگونه گسترش می­یابد؟

سلول‌های سرطانی طی چند مرحله در بدن پخش می­شوند. این مراحل عبارتند از:

  1. رشد یا تهاجم به بافت طبیعی مجاور
  2. حرکت از طریق دیواره­های غدد لنفاوی نزدیک یا رگ­های خونی
  3. انتقال از طریق سیستم لنفاوی و جریان خون به سایر قسمت­های بدن
  4. توقف در رگ­های خونی کوچک در یک مکان دور، حمله به دیواره رگ­های خونی و حرکت به سوی بافت اطراف
  5. رشد در این بافت تا زمانی که یک تومور کوچک تشکیل شود
  6. ایجاد رگ­های خونی جدید که با فراهم آوردن منبع خونی به تومورهای متاستاتیک اجازه می­دهد به رشد خود ادامه دهند

در بیشتر مواقع، سلول­های سرطانی در حال گسترش در مرحله­ای از این فرآیند می­میرند. اما، مادامی که شرایط برای سلول‌های سرطانی در هر مرحله مساعد باشد، امکان پیدایش تومورهای جدید در سایر قسمت‌های بدن وجود دارد. همچنین سلول‌های سرطانی متاستاتیک می‌توانند قبل آنکه مجدداً شروع به رشد کنند، در یک مکان دور سال­ها غیرفعال باقی بمانند.

 

سرطان در کجا گسترش می­یابد؟

سرطان تقریباً می­تواند به هر قسمتی از بدن گسترش ­یابد، اگرچه برخی از انواع سرطان بیشتر از سایرین در مناطق خاصی از بدن متاستاز ایجاد می­کنند. شایع­ترین مکان­هایی که سرطان در آن گسترش می­یابد، استخوان، کبد و ریه است. لیست زیر شایع­ترین مکان­های متاستاز، بدون احتساب غدد لنفاوی را برای برخی سرطان­های رایج نشان می­دهد:

 

نوع سرطان مکان­های اصلی متاستاز
مثانه استخوان، کبد، ریه
پستان استخوان، مغز، کبد، ریه
کولون (روده بزرگ) کبد، ریه، صفاق
کلیه غدد فوق کلیوی، استخوان، مغز، کبد، ریه
ریه غدد فوق کلیوی، استخوان، مغز، کبد، ریه دیگر
ملانوما استخوان، مغز، کبد، ریه، پوست، ماهیچه
تخمدان کبد، ریه، صفاق
پانکراس (لوزالمعده) کبد، ریه، صفاق
پروستات غدد فوق کلیوی، استخوان، کبد، ریه
راست روده کبد، ریه، صفاق
معده کبد، ریه، صفاق
تیروئید استخوان، کبد، ریه
رحم استخوان، کبد، ریه، صفاق، واژن

 

 

علائم سرطان متاستاتیک چه هستند؟

سرطان متاستاتیک لزوماً همیشه علائم خاصی ایجاد نمی­کند. زمانی که علائم ظاهر می­شوند، اینکه این علائم چگونه هستند و هر چند وقت یک بار به سراغ بیمار می­آیند، به اندازه و محل تومورهای متاستاتیک بستگی دارد. برخی از علائم شایع سرطان متاستاتیک عبارتند از:

  • درد و شکستگی استخوان، زمانی که سرطان به استخوان گسترش یافته باشد
  • سردرد، تشنج یا سرگیجه، زمانی که سرطان به مغز سرایت کرده باشد
  • تنگی نفس، زمانی که سرطان به ریه گسترش یافته باشد
  • زردی (یرقان) یا تورم در شکم، زمانی که سرطان به کبد گسترش یافته باشد

 

روش‌های درمان سرطان متاستاتیک کدامند؟

برای اکثر سرطان­های متاستاتیک درمان­هایی وجود دارد. در اغلب موارد، هدف از درمان سرطان متاستاتیک، کنترل آن از طریق متوقف کردن یا کاهش رشد آن است. برخی از افراد می­توانند حتی برای سال­ها با سرطان متاستاتیک به زندگی خود ادامه دهند به شرط آنکه بیماری به خوبی کنترل شده باشد. برخی از  درمان­ها می­توانند با تسکین علائم، کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشند. این نوع از مراقبت را که مراقبت تسکینی نامیده می­شود، می­توان در هر مرحله­ای از درمان سرطان تجویز کرد. درمانی که برای بیمار در نظر گرفته می­شود ممکن است به نوع سرطان اولیه، محل گسترش آن، درمان­هایی که در گذشته انجام شده و سلامت عمومی بیمار بستگی داشته باشد. رادیوداروها برای تسکین سرطان‌های متاستاتیک روش مناسب، ایمن و کارآمدی هستند.

 

زمانی که سرطان متاستاتیک دیگر قابل کنترل نیست، چه باید کرد؟

اگر به بیمار گفته شده است که سرطان دیگر قابل کنترل نیست، ممکن است بیمار و اطرافیان او بخواهند در جریان مراقبت­های پایان زندگی قرار گیرند. ممکن است بیمار برای کاهش اثرات سرطان یا کنترل رشد آن، ادامه درمان را انتخاب کند یا نکند، امّا در هر صورت همیشه می­توان برای کنترل علائم سرطان و عوارض جانبی درمان، مراقبت­های تسکینی دریافت کرد. برای دریافت مراقبت‌های تسکینی نیز رادیوداروها کارآمد هستند. به عنوان مثال رادیوداروی Sm-153-EDTMP برای تسکین دردهای استخوانی سرطان‌هایی که به استخوان متاستاز دارند، بسیار کارآمد، مناسب و ایمن است.

رادیوداروی درمانی پارس-سام153

 

 

منبع: cancer.gov

سرطان متاستاتیک

پارس ایزوتوپ در شبکه‌های اجتماعی:

Telegram
LinkedIn
Instagram
YouTube
فهرست